از تولد تا شش ماهگی
باید بدانید ، نوزادان نه از وجود خود آگاه هستند نه از وجود دیگران. نوزاد به هیچ وجه شناختی از خودش ، مادر ، پدر و حتی کسی که او را در آغوش گرفته ، ندارد و تمایزی هم بین خود و دیگران قایل نمی شود. نوزاد فقط بر اساس غریزه قدرتمند بقا می داند که برای زنده ماندن نیاز به مراقبت دائمی فرد دیگری دارد بنابراین علاقمند و مشتاق چهره ، صدا و آغوش شماست.
نتیجه تحقیقات ثابت کرده ، جنین در رحم مادر می تواند صداها را بشنود بنابراین نوزادان از بدو تولد صدای مادرشان را تشخیص می دهند اما مادران نیاز به گذشت زمان دارند تا صدای گریه فرزند خود را از نوزادان دیگر تشخیص دهند و زمان بیشتری به طول می انجامد تا معنای گریه آنان را درک کنند. یعنی متوجه شوند که گرسنه است یا پوشکش را کثیف کرده و یا سردش شده ، با این حال معنای گریه کودک هرچه باشد ، کار خودش را می کند و مادر متوجه نیاز وی می شود.
مادر در نخستین ماه های پس از تولد فرزندش – به ویژه در مورد فرزند اول – از نظر عاطفی تعادل ندارد ، درست مانند اینکه سوار الاکلنگ شده است. بدین ترتیب لحظه ای در اوج لذت و زمانی دیگر در قعر درماندگی بوده و در بیش تر اوقات احساس خستگی می کند. با این حال مادران در این ماه ها بیش از هر زمان دیگری آموزش بچه داری می بینند. به یاد داشته باشید ، مهمترین نکته در روزها و ماه های اول این نیست که تا چه اندازه در بچه داری مهارت دارید بلکه نکته اصلی آن است که چگونه نیازهای نوزاد و البته خودتان را برآورده می کنید.
اغلب والدین از اینکه ، کودکشان لوس شود ، در هراسند اما باید بدانید – بر خلاف گفته های اطرافیان – در شش ماه اول زندگی ، هیچ نوزادی توانایی کنترل و تسلط بر والدینش را ندارد. هرچند که کودک بلافاصله این موضوع را نیز فرا خواهد گرفت.
بنابراین اگر در طی ماه های اول به گریه نوزادتان واکنش نشان دهید ، او را لوس نمی کنید بلکه طعم گرمای محبت مادرانه را به او می چشانید و به وی اطمینان خاطر می دهید که همیشه و هر وقت که به شما نیازمند باشد ، نیازش برآورده خواهید کرد. انتظار نداشته باشید اگر هنگام گریه نوزاد – در چهار ماه اول زندگی – به جای توجه و برآورده کردن نیازهایش ، او را به حال خود رها کنید تا حسابی گریه کند ، یاد می گیرد برای رفع نیازهای آتی خود اندکی صبور بوده یا اینکه به جای گریه کردن ساکت باشد و بخوابد ، بلکه با این کار به بچه پیام می دهید که هیچ کس به وی و نیازهایش اهمیتی نمی دهد و گریه کردن – تنها کاری که از دستش بر می آید – نیز بی فایده است.
همانطور که نگرانی از لوس شدن کودک در ماه های نخست به طور کامل بی مورد است ، تلاش برای آموزش نظر به آنها نیز در طی این دوران کار بیهوده بوده و در تربیت آن نقشی نخواهد داشت. البته توجه داشته باشید ، برقراری روالی مشخص ، برای شیرخوار اطمینان و آرامش خاطر به ارمغان می آورد ، اگرچه در هفته های اول هیچ روال و قاعده ای را نمی توان برای خوابیدن و شیر خوردن نوزاد در نظر گرفت اما پس از سه تا شش هفته می توانید تا حدودی زمان خواب یا گرسنگی شیرخوار را پیش بینی کنید.
این نکته را هم در نظر داشته باشید که برای برقراری رویه ای مشخص ، وقت خواب را پس از شیردهی قرار دهید. به احتمال فراوان می توانید تا دوماهگی برای شیر خوردن فرزندتان ، نظم خاصی را در نظر بگیرید اما در مورد خواب چنین کاری تا حدودی غیر ممکن است. به هر حال اغلب نوزادان سه تا شش ماهه باید هر دو تا چهار ساعت یک بار شیر بخورند البته نوزاد شما خوش اشتها باشد ، به طور حتم به شیر بیشتری نیاز دارد. در ضمن به خاطر بسپارید که نوزادان در فاصله سه تا شش هفتگی نیز به شیر بیشتری نیاز خواهند داشت.
نکته مهمی که باید به آن اشاره کنیم این است ، شما در روزهای اول حق انتخاب دارید ، به این معنا که می توانید با جریان خواب و خوراک شیر خوار پیش بروید یا اینکه سعی کنید برنامه خاصی را ترتیب دهید. به هر حال توانایی والدین در کنترل شرایط همواره بیش از آن چیزی است که تصور می کنند. برای مثال اگر شیرخوار هر شب ، ساعت مشخصی برای شیر خوردن بیدار می شود اما شیردهی در آن ساعت ، خواب شما را مختل می کند ، می توانید به تدریج اندکی زودتر از برنامه مقرر به او شیر بدهید تا به مرور ، زمان شیر خوردن نوزاد تغییر نماید و بدین ترتیب به خوابتان لطمه نخورد.
نوزادان و شیرخواران به مراقبت هایی از قبیل شیردهی ، تعویض لباس ، کهنه و یا پوشک ، حمام کردن و انگیزش (تحریک) نیاز دارند. اگرچه آنان توانایی صحبت کردن را ندارند اما از شنیدن و دیدن چهره شما لذت می برند. پس ارتباط خود را با فرزندتان حفظ کنید و اجازه ندهید ، فواصل بین صحبت کردن و لبخند زدن به او طولانی شود تا پس از مدت کوتاهی اولین آغون واغون های او را بشنوید که در واقع پاسخ فرزند دلبندتان به حرف ها و رفتار شماست.
آنچه مایه لذت نوزادان می گردد
- بوسیدن آنان.
- تماس فیزیکی از قبیل در آغوش گرفتن ، ماساژ دادن و نوازش.
- لمس صورت شما چراکه بهترین اسباب بازی نوزاد در هفته های اول ، چهره انسان است.
- حرکاتی مشابه حرکات ننو.
- آهنگ و لحن صدای شما.
- اشیاء و اسباب بازی های رنگارنگ و پٌرنقش و نگار که در فاصله نزدیکی از صورتشان حرکت کند.
آنچه مادران باید انجام دهند
- از هر فرصتی برای استراحت استفاده نموده و وقتی نوزادتان به خواب می رود ، شما هم استراحت نمایید.
- چرخ امور منزل را در حرکت نگاه دارید اما انتظار رعایت نظم و ترتیب کامل را نداشته باشید.
- از همسر ، دوستان ، مادر و هر کس دیگری که می تواند در کارهایی همچون آشپزی ، خرید ، شستشو و غیره به شما کمک کند ، یاری بخواهید.
- به طور حتم برای همسر و فرزندان دیگر خود وقت مشخصی را در نظر بگیرید تا رنجش و حسادتی ایجاد نشود.
- از دیگران برای انجام امور مربوط به کودک مثل استحمام ، تعویض پوشک و شستشوی لباس ها ، یاری و کمک بگیرید.
- خودتان را از یاد نبرید ، به ظاهرتان رسیدگی ، موها را مرتب ، لباس ها را آراسته و صورت خود را آرایش نمایید.
منبع: کتاب مادر کافی
نوشتهٔ جی.اُ.فراست . ترجمهٔ دکتر مهبد ابراهیمی
